Aan oudere mensen kleeft een hardnekkig beeld van onbeweeglijkheid, starheid en niet-meer-bij-de-tijdheid. Terwijl de samenleving stevige, krachtige sprongen voorwaarts maakt, staan de digitreuzels mopperend en brommend aan de zijlijn. Kom je op de werkvloer met prachtige oplossingen om beter en efficienter met elkaar samen te werken dankzij nieuwe spannende tools, gaan ze gelijk zeuren en argumenteren waarom dat juist hier echt niet gaat werken.
Wonderlijk toch, hoe in onze tijd de voordelen van ouderdom uit het zicht verdwijnen, ten gunste van die van het jong-zijn. Neotenie (of juvenelisatie) is de evolutionaire term voor het verschijnsel, dat ouderen kenmerken van jongeren overnemen voor betere overlevingskansen. Jong is de norm geworden voor techniek, uiterlijk, attitude en gedrag. Snel, mooi en impulsief – tegenover langzaam, grijs en bedachtzaam. Dat is nog maar kort, vroeger kenden we een andere waarde aan ouderdom toe. In veel andere culturen is dat nog steeds zo.
Het cultiveren van voordelen van het jong zijn heeft wat nadelen. We kennen jongeren veel vaardigheden en vermogens toe, zodat ze zichzelf al rap slimmer en beter vinden dan oudjes vanaf dertig jaar. Het jeugdige bravoure leidt tot onrealistische properties van zelfvertrouwen. De alledaagse werkelijkheid blijkt helaas weerbarstiger. Je krijgt geen promotie en bonus voor kerstmis, als je ergens twee maanden werkt. Door de nadruk op jeugdig elan ontnemen we jongeren – en onszelf- iets dat eeuwenlang hoeksteen was van het opgroeien: goede rolmodellen.
Achter het uiterlijk van zoveel zelfvertrouwen groeit de onzekerheid. Als ik bij trainingen zeg dat 40% van de jongeren psychotische ervaringen heeft, kijken ze me ongelovig aan. ‘Onze jongeren?’ Ja,onze jongeren. Ook die hebben behoefte aan inzichten van anderen, genuanceerde gedachten, het soort kennis dat we ervaringswijsheid noemen. Snel schakelen prima, maar gecombineerd met momenten van stilstaan en nadenken. Een leger met louter voorwaarts stormende adrenalinebommen haalt het eind van de dagcampagne niet. We weten dat jongeren hun prefrontale cortex weinig gebruiken. Die zorgt voor planning, abstract redeneren, sociaal gedrag, beoordelingsvermogen en impulscontrole. Daar staat tegenover dat we zien dat het oudere brein die prefrontale cortex juist vaker inzet in complexe situaties. Het ouderenbrein is daarom een uitstekende voedingsbodem voor het jongerenbrein, om die een dimensie te geven, die het niet zomaar vanzelf heeft.
De dynamiek van jeugd en het inzicht van ouderen zijn de Nick & Simon voor succesvolle groei: een ijzersterk duo. Die jeugdige dynamiek kennen we, de ervaring van ouderen kan wel wat culturele herwaardering gebruiken. Oude zakken mogen weg. Maar oude wijn in nieuwe zakken: dat is een gouden combinatie. Cheers. Op mijn nieuwe telefoonhoesje. Online gekocht.
LINKS
* Jongeren hebben niet altijd een realistisch beroepsbeeld…
* Maar liefst 40% van de jongeren heeft psychotische ervaringen…
* Jeugdige overmoed: een halve fles tequila, moet kunnen…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten